Biến đổi rủi ro
Các định chế tài chính trung gian có khả năng giảm bớt rủi ro thông qua
cách phân tán rủi ro. Dạng rủi ro mà các định chế tài chính trung gian có
khả năng giảm bớt bằng cách phân tán nêu trên được gọi là rủi ro đặc trưng.
Một trong những rủi ro đặc trung là rủi ro của người vay không có khả
năng thanh toán nợ gốc và lãi, khi khoản vay đến hạn. Vì lẽ đó, các định chế
tài chính trung gian cần phải định giá được mức độ rủi ro của từng khoản vay.
Đây là một phạm trù thuộc lĩnh vực thu thập thông tin và luôn đi đôi với phạm
trù “các tập hợp thông tin không đối xứng”. Các thông tin cần nắm ở người đi
vay đương nhiên là cần có nhiều hơn những thông tin về người cho vay, đặc biệt
là những thông tin về khả năng hoàn trả. Đây là một loại vấn đề khá quen thuộc
nhưng lại đặt trong “sự chọn lựa bất lợi”: Người cho vay gặp khó khăn để đánh
giá đâu là khoản tín dụng với chất lượng tốt và đâu là khoản tín dụng với chất
lượng không tốt. Điều này gây khó khăn cho những người vay trung thực, và luôn
đặt ra đối với các doanh nghiệp mới thành lập, hoặc có quy mô nhỏ, do người cho
vay có rất ít thông tin về họ. Với một định chế tài chính trung gian có quy mô
hoạt động rộng khắp, rõ ràng có ưu thế nhiều so với một chủ nợ khác, vốn là một
người cho vay riêng lẻ, cho phép nó có khả năng thu thập được nhiều thông tin
có hiệu quả. Với mức độ rủi ro về một khoản cho vay lớn, yếu tố rủi ro có thể
chính thức hóa vào giá cả tín dụng (tức lãi suất). Các định chế tài chính trung
gian lúc này có quyền điều tiết mọi rủi ro bằng cách phân tán rủi ro, tức là
phân chia khoản cho vay mang tính rủi ro ấy cho một số người để cùng cho vay,
và đồng thời cùng sở hữu một lượng vốn đủ lớn và ngân quỹ dự phòng để đề phòng
rủi ro có thể xảy ra. Bằng cách này, các định chế tài chính trung gian có thể
biến đổi những tích sản mang tính rủi ro cao về khoản tín dụng đã cung ứng,
thành các tiêu sản mang tính rủi ro thấp, bằng các khoản dự trữ của mình.
