Các chi phí và rủi ro trong kinh doanh chứng khoán sẽ phụ thuộc
vào những đặc tính của thị trường, như thị trường bề rộng, có chiều sâu và tính
co dãn. Chúng cũng tùy thuộc vào mối tương quan tỉ lệ giữa nhà đầu cơ theo động
cơ thông tin và số nhà đầu tư với động cơ tìm kiếm thanh khoản.
Một thị trường với một loại chứng khoán nhất định nào đó được coi là có
“bề rộng” nếu có quy mô các lệnh đặt hàng lớn, trên cả hai phương diện mua vào
và bán ra, căn cứ vào giá cân bằng. Nghĩa là nó có khôi lượng về các lệnh dặt
hàng đáng kể. Nếu ở một thị trường nào đó, có số lượng người mua và người bán
quá thưa thớt, người ta gọi đó là thị trường hẹp. Một chứng khoán được coi là
có tính thanh khoản cao, nghĩa là có khả năng chuyển hóa thành ngân quỹ qua mua
bán, nếu được diễn ra tại thị trường có bề rộng đáng kể. Các nhà kinh doanh tại
một thị trường có bề rộng sẽ được nhận lấy độ lệch giá thấp so với việc kinh
doanh tại một thị trường hẹp – nghĩa là ở đó có độ lệch giá cao. Ở những thị
trường rộng lớn tạo ra khôi lượng công việc lớn và rủi ro thấp.
Thị trường của một loại chứng khoán nào đó được xem là có chiều sâu, nếu
hình thành một lưu lượng liên tục các đơn đặt hàng mua và bán với giá trên hoặc
dưới giá cân bằng. Điều này có nghĩa là, cả hai đường biểu diễn số cung và số
cầu không gián đoạn tại các tọa độ của trục giá (trục tung) mà các tọa độ
này, nằm trên hoặc dưới điểm Pe, tại đó cả hai đường cung và cầu phải có độ co
dãn (nghĩa là không bị gấp khúc) ứng với các vị thế giá xung quanh giá cân
bằng. Nếu duy trì được các điều kiện ấy thì bất cứ một sự biến động nào về giá,
dù nhỏ đến đâu, cũng đòi hỏi phải được điều chỉnh, nhằm đảm bảo sự cân bằng,
nếu không sẽ tạo ra sự mất cân bằng đột biến giữa số lượng lệch đặt mua và lệnh
dặt bán. Tóm lại, sự biến động về giá sẽ liên tục diễn ra tại thị trường có
“chiều sâu”. Trong các thị trường “cạn” thì tình hình lại diễn ra ngược lại, số
cung và số cầu biểu diễn thành 2 đường đứt đoạn hoặc không bằng phẳng. Trong
những thị trường như vậy, những biến động về giá tại các thị trường có chiều
sâu sẽ nhỏ hơn so với sự biến động ở cắc thị trường “cạn” và từ đó, mức độ rủi
ro trong tổng danh mục đầu tư chứng khoán mà các nhà kinh doanh phải gánh chịu,
do giá cả thị trường biến dộng trên một quy mô lớn và bất ngờ, diễn ra ở thị
trường cạn lớn hơn ở thị trường có chiều sâu. Với tính chất như là một hệ quả,
độ lệch giữa giá mua và giá bán của các nhà kinh doanh tại thị trường có chiều
sâu là thấp hơn so với thị trường “cạn”.
Đọc thêm tại: