Ở các nước phương Tây tồn tại hai kiểu định chế tài chính trung
gian, thích ứng với hai loại nghiệp vụ ngân hàng: nghiệp vụ ngân hàng buồn bán
(whole sale banking) và nghiệp vụ ngân hàng bán lẻ (retail banking).
Nghiệp vụ ngân hàng bán lẻ chủ yếu liên quan đến khu vực tiêu dùng trong
nước và với các doanh nghiệp nhỏ, thu hút số tiền thừa tạm thời của các cá
nhân, doanh nghiệp, ngân sách địa phương trong một khu vực, và cho vay những
đối tượng ấy cũng trong cùng một khu vực, thực hiện các dịch vụ thanh toán.
Trong quá trình hoạt động, các ngân hàng phải duy trì một tỉ lệ dự trữ dể hoàn
trả các khoản tiền gởi khi tới hạn. Từ hoạt dộng thực tiễn, người ta rút ra
nhận xét rằng, trong một giai đoạn cụ thể, số tiền rút ra từ ký thác chiếm một
tỉ trọng nhỏ, và do vậy sau khi dự phòng ngân quỹ nhằm đáp ứng nhu cầu rút tiền
của khách hàng ký thác, số còn lại hoàn toàn có thể dùng để cho vay.
Tiêu chí để phân biệt nghiệp vụ ngân hàng bán lẻ là nhận tiền ký thác
với bất kỳ quy mô nào từ công chúng, và dùng số tiền đó để đáp ứng nhu cầu xin
vay của công chúng. Các ngân hàng thực hiện nghiệp vụ ngân hàng bán lẻ hoạt
động với tư cách là định chế tài chính trung gian (môi giới) là tự đi tìm kiếm
lợi nhuận, chênh lệch giữa lãi suất ký thác và cho vay.
Khác với nghiệp vụ ngân hàng bán lẻ, nghiệp vụ ngân hàng bán buôn do các
ngân hàng bán buôn (merchant bank) tiến hành chủ yếu giao dịch với các doanh
nghiệp lớn, các nhà đầu tư chuyên nghiệp, chính phủ và chính quyền địa phương,
với số tiền nhận ký thác từ hàng trăm ngàn trở lên và cho vay hàng tỷ USD hoặc
GBP trở lên. Và nói chung, họ không nhận ký thác từ cồng chúng. Một ngân hàng
bán buôn tiêu biểu nào đó thường đảm nhận việc tài trợ cho công ty, quản lý tài
sản, tài trợ xuất khẩu, tư vấn đầu tư quốc tế, làm đại lý và môi giới tiếp thị.
Ngân hàng cũng có thể hoạt động với tư cách đại lý cho một ngân hàng khác ở
nước ngoài thông qua “nghiệp vụ ngân hàng đại lý”.
Hoạt dộng của ngân hàng bán buôn hết sức phong phú, trước hết thực hiện
việc đầu tư cho các công ty lớn, bao gồm các hoạt động tư vấn, dàn xếp ký kết
các hợp đồng tài trợ cho chương trình đầu tư của các bạn hàng của công ty. Hoạt
động của ngân hàng bao gồm việc cấp các khoản tín dụng cho công ty, đến việc
bảo lãnh phát hành chứng khoán, các ngân hàng bán buôn có quyền tham gia vào
việc kiểm soát công ty, thông qua việc mua đại bộ phận cổ phiếu do công ty đó
phát hành. Các ngân hàng bán buôn thường phân thành hai loại chi nhánh: “chi
nhánh ngân hàng thương mại” chuyên cấp các khoản tín dụng cho các công ty, và
“chi nhánh ngân hàng công ty” giao dịch các sản phẩm được chứng khoán
hóa.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: vai trò của thị trường tài
chính, thi
truong tai chinh